14 listopada – Dzień Czystego Powietrza. Zobacz, jak możesz o nie zadbać!

14 listopada obchodzimy Światowy Dzień Czystego Powietrza. Jak pokazują liczne badania, jakość powietrza w Polsce jest jedną z najgorszych w Unii Europejskiej, a poziom zanieczyszczeń wielokrotnie przekracza normy Światowej Organizacji Zdrowia (WHO). Co możemy zrobić, aby zmienić te statystyki i poprawić fatalną jakość powietrza, którym oddychamy?

Nie mamy powodu do zadowolenia: Raport Najwyższej Izby Kontroli podaje, że w Polsce stężenie najbardziej szkodliwych dla zdrowia cząsteczek PM2,5 (pył atmosferyczny zawieszony o średnicy nie większej niż 2,5 nm) jest najwyższe w całej Unii Europejskiej! W pierwszej setce najbardziej zanieczyszczonych miast w Europie blisko połowa - bo aż 45 - to miasta polskie. Szesnaście z nich już w połowie lutego 2018 przekroczyło swój roczny limit dopuszczalnych poziomów stężenia szkodliwych substancji. Rocznie z powodu złej jakości powietrza przedwcześnie umiera aż 40 tys. osób. Wobec takich danych nie można przejść obojętnie – należy działać!

1. Ocieplaj budynki

Największym wrogiem czystego powietrza jest smog. Jak podaje raport „Szóste Paliwo. Termomodernizacja budynków jednorodzinnych kluczem do rozwiązania problemu smogu w Polsce. Korzyści dla właścicieli budynków oraz dla gmin i kraju.” Główną przyczyną powstawania zanieczyszczeń w powietrzu jest niska emisja, czyli spaliny wydobywające się z kominów nieocieplonych domów jednorodzinnych. Mamy ich w Polsce aż 5,5 mln, a według ekspertów kompleksowego ocieplenia wymaga aż 3,6 mln!

– Większość domów wymagających ocieplenia to budynki wzniesione przed ’89 rokiem. Technologia, w której zostały zbudowane sprawia, że mają niską efektywność energetyczną, co oznacza, że potrzebują dużej ilości paliwa, by utrzymać komfortową temperaturę w pomieszczeniach. To właśnie emisja tych paliw w największym procencie odpowiada za powstawanie smogu. Nawet, jeżeli zamiast węglem palimy ekogroszkiem czy gazem, a nie mamy odpowiednio ocieplonych ścian, ilość energii potrzebnej do ogrzania domu jest wciąż bardzo duża. Jeżeli zaizolujemy ściany i poddasze domu, będziemy emitować do atmosfery zdecydowanie mniej zanieczyszczeń, a dodatkowo zaoszczędzimy nawet 5 tysięcy złotych w skali roku na ogrzewaniu – mówi Konrad Witczak, ekspert ROCKWOOL Polska.

Teraz zdecydowanie łatwiej jest zadbać o ocieplenie domu. Dzięki funkcjonującemu od września programowi „Czyste Powietrze”, każdy może otrzymać dofinansowanie na przeprowadzenie kompleksowego docieplenia budynku, wymiany stolarki okiennej i kotła na piec nowej generacji. Więcej informacji na ten temat można znaleźć na stronach Wojewódzkich Funduszy Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

2. Ociepliłeś dom? Teraz wymień piec
Do 2014 roku w Polsce nie obowiązywały jeszcze żadne normy dotyczące jakości pieców. Na szczęście od tego czasu wiele się zmieniło: od lipca 2018 roku na rynku można kupić jedynie kocioł klasy piątej, a do 2026 roku każdy właściciel domu ma obowiązek dokonać jego wymiany. Najlepiej zrobić to jednak jak najszybciej: najnowszej klasy kotły emitują aż od 4 do 5 razy mniej pyłu i aż do 50 razy mniej tlenku węgla niż tzw. kopciuchy (kotły 1 klasy)! Dzięki temu można znacząco wpłynąć na zmniejszenie zanieczyszczenia powietrza w swojej okolicy.

Jeżeli wraz z wymianą pieca planujemy ocieplić budynek, to musimy pamiętać, by ocieplenie było pierwszą z prac termomodernizacyjnych - zawsze najpierw powinno się ocieplić dom, a dopiero potem wymienić piec. To pozwoli odpowiednio dobrać moc grzewczą kotła. Kompleksowa termomodernizacja, czyli najpierw ocieplenie, a potem wymiana kotła, to obniżenie kosztów ogrzewania nawet o 5 tys. zł i aż o 96% mniej smogu.

3. Posadź drzewa w okolicy
Drzewa są niezwykle skuteczne w oczyszczaniu powietrza z toksycznych gazów i pyłów, w tym także smogu, uczestniczą również w redukcji gazów cieplarnianych. Średniej wielkości drzewo pochłania aż 1 tonę dwutlenku węgla na 1m3 i produkuje przy tym 727 kg tlenu! Liście drzew działają podobnie jak filtry – wchłaniają powietrze wraz z unoszącymi się pyłami i związkami chemicznymi. Aby poprawić jakość powietrza w okolicy, warto w przydomowym ogródku posadzić kilka drzew i krzewów – można też, we współpracy z gminą czy dzielnicą, zorganizować wspólne sadzenie drzew. To świetny sposób na spędzenie weekendu z rodziną czy sąsiedzką integrację, a przy okazji troska o zdrowie i powietrze, którym oddychamy.

4. Ogranicz produkcję odpadów
W jednym z ostatnich badań przeprowadzanych przez Ministerstwo Środowiska, aż 45% Polaków przyznało, że największym problemem środowiska jest zbyt duża ilość odpadów. Większość z nich, ze względu na brak odpowiedniej segregacji, nie zostaje poddana recyklingowi tylko ląduje na wysypiskach śmieci bądź w spalarniach i zatruwa powietrze, którym oddychamy. Jednym z najefektywniejszych i zarazem najprostszych rozwiązań tego problemu jest ograniczenie produkcji śmieci w gospodarstwie domowym. Do tego zachęca także coraz popularniejszy na świecie ruch „zero waste”/„less waste”. Od czego zacząć? Najlepiej od ograniczenia zużycia tworzyw sztucznych, które stanowią aż 80% wszystkich śmieci pływających w oceanach. Największym winowajcą jest plastik – zwykła reklamówka produkowana jest w kilka sekund, korzystamy z niej średnio ok. 30 minut, a rozkłada się ona ok. 400 lat! Na zakupy chodźmy z własnymi siatkami i torbami, a zamiast plastikowych butelek wybierajmy szklane. Dotyczy to zwłaszcza wody mineralnej – możemy ją z powodzeniem zastąpić wodą z kranu. Starajmy się wykorzystywać jak najwięcej przedmiotów wielorazowego użytku i zrezygnujmy z jednorazowych ścierek, kubków czy słomek.

Pamiętajmy, że mamy indywidualny wpływ na redukcję emisji zanieczyszczeń – najważniejsze jest ocieplanie naszych domów dobrym materiałem izolacyjnym. To nie tylko spore oszczędności w portfelu, ale i gwarancja zdrowia nie tylko dla nas, ale i przyszłych pokoleń.