Konkurs: Wspólny dziedziniec przed Zamkiem

Dziedziniec od strony ulicy Św. Marcin to miejsce, które wpisuje Zamek w przestrzeń miasta. Chcąc wykorzystać jego ogromny potencjał, stoimy przed kompleksową zmianą. Utwardzony plac, wykorzystywany jako parking, planujemy przekształcić w zielony dziedziniec, miejsce spotkań i inspiracji oraz element realnej rewitalizacji śródmieścia Poznania. Aby zadbać o wysoką jakość rozwiązań rozpisujemy konkurs architektoniczny.

W czasach budowy Zamku dziedziniec służył jako dziedziniec honorowy, oddzielony od ulicy wysokim parkanem i zielenią, co podkreślało prywatny charakter rezydencji. W latach późniejszych udostępniono go publiczności, dzięki czemu stał się ulubioną scenerią pamiątkowych zdjęć. W efekcie przebudowy z lat 40. usunięto wysokie ogrodzenie, otwierając go na ulicę. Po wojnie dziedziniec zamieniono w parking i w takim kształcie funkcjonuje do dziś. Tylko w kilka dni w roku przeobraża się w przestrzeń festiwalową i miejsce dużych imprez plenerowych.

Dzisiaj wydarzenia masowe, wymagające pustej przestrzeni, planujemy przenieść na plac im. A. Mickiewicza lub na ulicę. Na dziedzińcu chcemy kameralnego, zielonego miejsca, dostosowanego do osób o różnych potrzebach. Chcemy, aby stał się przestrzenią oddechu i spotkania, przez cały tydzień, a nie tylko od święta. Poza funkcją codziennego odpoczynku, planujemy także realizować tu nasz program edukacyjny i animacyjny oraz niewielkie wydarzenia muzyczne i teatralne. Te potrzeby zapewni dobrze zaprojektowana przestrzeń, ukształtowana z szacunkiem dla historycznego kontekstu i zrozumieniem współczesnych potrzeb. Przestrzeń pozwalająca na elastyczne wykorzystanie, wyposażona w trwałą zieleń, mobilne meble miejskie, źródła wody i cienia. Mamy nadzieję, że wspólny dziedziniec stanie się ważnym dla poznaniaków miejscem na mapie miasta.

1. Powierzchnia dziedzińca. Planujemy przesunąć murek oddzielający dziedziniec od chodnika ulicy na granicę działki. Tym samym murek ulegnie przesunięciu o około 3,5 m w stronę południową, a powierzchnia opracowania projektu wyniesie 3148 m2. Choć schody zewnętrzne nie są elementem podstawowego opracowania, jesteśmy otwarci na propozycje nadbudowanych elementów na schodach, ułatwiających dostęp do Zamku dla osób z niepełnosprawnościami. Aby zwiększyć dostępność pieszą dziedzińca od strony ulicy Św. Marcin, planujemy przeprucie murka w przerwach między istniejącymi grupami drzew. Usytuowanie oraz forma murka wykonane zostaną zgodnie z projektem kompleksowej przebudowy centrum Poznania (Projekt Centrum), autorstwa pracowni Studio ADS.
2. Posadzka i zazielenienie dziedzińca. Planujemy realizację kompleksowego projektu zazielenienia dziedzińca, uwzględniającego zieleń niską, średnią i ewentualnie wysoką, w układzie niezależnym od obecnie istniejącego. Do realizacji wybrany zostanie projekt, który: poprawnie wpisze zieleń w proporcje zabytkowego dziedzińca, wyznaczy ciekawe osie widokowe na elementy budowli i jej detale, nie będzie powodował negatywnych skutków dla stabilności murów elewacji i innych elementów architektonicznych. Powierzchnie utwardzone w realizowanym projekcie mogą być, ale nie muszą, wykonane z istniejących, niezniszczonych płyt nawierzchni dziedzińca z lat 40. Będziemy starali się zachować istniejące nasadzenia przy murku, o ile stan drzew na to pozwoli.
3. Pawilon. Planujemy postawienie pawilonu całorocznego mieszczącego punkt gastronomiczny (bez rozległego zaplecza kuchennego) oraz sanitariaty. Pawilon powinien mieścić też przestrzeń spotkań dla grupy około 30 osób, możliwą do wykorzystania zarówno na potrzeby gastronomii, jak i jako miejsce warsztatów artystycznych.
4. Meble miejskie. Postulujemy wprowadzenie współczesnych, mobilnych mebli, zaprojektowanych specjalnie dla tej przestrzeni. Przy ich projekcie należy wziąć pod uwagę architekturę Zamku oraz istniejące lampy z lat 40, obecne na murku i schodach wejścia B. Meble powinny spełniać następujące funkcje: ogólnodostępne miejsca odpoczynku, oraz siedziska i stoły dla klientów punktu gastronomicznego poza pawilonem. Ważne, aby przynajmniej część z nich była odpowiednia dla dzieci, osób starszych i osób z niepełnosprawnościami (zgodne ze „Standardami dostępności Miasta Poznania”)
5. Przestrzeń koncertowa. Postulujemy takie ukształtowanie przestrzeni, aby możliwe było zrealizowanie koncertu/spektaklu dla grupy około 100 - 200 osób na miejscach siedzących, np. z użyciem mebli mobilnych.
6. Zacienienie i źródła wody. Ze względu na duże nasłonecznienie dziedzińca, konieczne jest zaplanowanie elementów zacieniających. Rolę tę może pełnić zieleń lub element architektoniczny (np. żagiel). Konieczne jest uwzględnienie wpływu elementu zacieniającego na mikroklimat wnętrza dziedzińca i możliwość wzrostu roślin na jego powierzchni. Postulujemy też wprowadzenie elementu wodnego.
7. Udogodnienia dla osób poruszających się na wózkach. Od wielu lat borykamy się z brakiem dogodnego dostępu do Zamku dla osób poruszających się na wózkach. Obecnie dostęp ten realizowany jest przez boczne wejście do Zamku, przy Muzeum Czerwca 1956 r. W projekcie możliwe jest pozostawienie obecnego dostępu, jednak optymalne byłoby opracowanie poprawnie zaprojektowanej pochylni do wejścia A lub B.  
8. Stojaki rowerowe. W projekcie zagospodarowania dziedzińca należy uwzględnić stojaki rowerowe. Grupy stojaków powinny znaleźć się blisko wejść do CK ZAMEK (wejścia A i B). Optymalna liczba stojaków to 24 sztuki, podzielona na grupy (minimum 4 stojaki obok siebie). Kształt, odległość pomiędzy stojakami oraz odległość do innych elementów infrastruktury określają „Standardy techniczne i wykonawcze dla infrastruktury rowerowej Miasta Poznania” (rozdział 9. „Parkingi (stojaki) dla rowerów”).
9. Oświetlenie. Wskazujemy na kameralne oświetlenie z uwzględnieniem istniejącej sieci i iluminacji, niekonkurujące z projektowanym w tej części oświetleniem ulicznym.
10. Ochrona przed wiatrem i hałasem. Ważne jest takie zaprojektowanie dziedzińca, aby ograniczyć wiry powietrza oraz hałas z al. Niepodległości.
11. Pomniki. Usytuowanie pomnika – cyfr 1956 powinno być zbliżone do obecnego i poprawnie oznaczać wejście do Muzeum Czerwca. Ustawienie pomnika Enigmy powinno uwzględniać przesunięcie murka w kierunku południowym.