Martwa Natura z Japońską Laleczką

Share |

Od 19 października do 23 stycznia 2010 roku w krakowskim Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej manggha będzie można oglądać wystawę z serii Japonizm polski pt. Martwa Natura z Japońską Laleczką.Ningyō – japońska laleczka to jeden z najbardziej intrygujących przedmiotów kultury japońskiej, pojawiający się bardzo często w twórczości wielu artystów europejskich od 2. połowy XIX wieku. W wieku XX i XXI stanowi fenomen popkultury, przedmiot badań historyków sztuki, etnologów, kulturoznawców i socjologów.

Wystawa zorganizowana przez Muzeum Manggha prezentuje funkcjonowanie nie tylko tytułowej japońskiej laleczki (bijin-ningyō), lecz także rekwizytu japońskiego – kimon, wachlarzy, parawanów, drzeworytów, rzemiosła artystycznego, katagami (szablonów farbiarskich), tkanin, zbroi – w obrazach, rysunkach, grafikach oraz w literaturze. W sztuce polskiej, zarówno kimono, parasolka (japońska lub chińska) i wachlarz, jak i wyrafinowane japońskie rzemiosło artystyczne: wyroby z laki, brązu, rzeźba polichromowana, piękne przedmioty staną się tematami martwych natur wielu polskich artystów, polem eksperymentów formalnych, a modelka w japońskim kimonie – modnym, obowiązującym tematem ikonograficznym współczesnego malarstwa.

Wystawę zbudowano wokół dzieł-kluczy. Prezentujemy między innymi Europę jubilans – najbardziej zagadkowy obraz Józefa Mehoffera.

Pozornie rodzajowa scena – odpoczynek pokojówki podczas pracy w mieszkaniu kolekcjonera – przeistacza się w alegoryczną opowieść, międzykulturowy dialog, do którego – ku naszemu zaskoczeniu – nie mamy klucza. Z kolei Japonka Józefa Pankiewicza to jedno z najważniejszych dzieł polskiego japonizmu. Pankiewicz interpretuje w nim zarówno mistrzowskie drzeworyty ukiyo-e, jak i arcydzieło japonizmu Whistlera – Księżniczkę z kraju porcelany – oraz dekoracyjne malarstwo nabistów. Ta starannie zaaranżowana kompozycja powstała w pracowni artysty w Akademii Sztuki Pięknych w Krakowie. Pozowała do niej żona malarza Wanda. Dwuskrzydłowy parawan z kwiatami czterech pór, który stanowi tło, zawieszone nad nim kakemono, stolik z laki, brązowy dzban, buty – geta, oraz ubranie modelki – kimono i pas obi, Pankiewicz wypożyczył z kolekcji Feliksa Mangghi Jasieńskiego. Na wystawie w Muzeum Manggha te rekwizyty towarzyszyć będą dziełu Pankiewicza, po raz kolejny ukazując niezwykłe bogactwo rekwizytorni Jasieńskiego.

Prezentowane polskie obrazy, ze względu na siłę artystycznego oddziaływania i nowatorstwo użytych środków, można zestawić z najlepszymi przykładami japonizmu europejskiego. Wystawie towarzyszy katalog-album (w języku polskim i angielskim), który jest pierwszą monografią tego inspirującego i aktualnego motywu.

Na wystawę wypożyczono dzieła z Fundacji Książąt Czartoryskich, Fundacji Signum, Lwowskiej Galerii Sztuki, Muzeum Lalek w Pilźnie, Muzeum Narodowego w Kielcach, Muzeum Narodowego w Krakowie, Muzeum Narodowego w Poznaniu, Muzeum Narodowego w Warszawie, Muzeum Narodowego we Wrocławiu, Muzeum Narodowego w Szczecinie, Muzeum Okręgowego w Tarnowie, Muzeum Okręgowego w Toruniu, Muzeum Okręgowego w Sandomierzu oraz od kolekcjonerów prywatnych, m.in. Toma Podla z Seattle.

Idea, scenariusz i aranżacja plastyczna – Anna Król.
Opracowanie graficzne katalogu i druków towarzyszących wystawie – Rafał Sosin

Anna Król – historyk sztuki, muzealnik; zajmuje się sztuką XIX i XX wieku, autorka wielu katalogów i wystaw problemowych. Wykłada w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Krakowie, kurator w Centrum Sztuki i Techniki Japońskiej manggha w Krakowie.

Martwa Natura z Japońską Laleczką
19 października 2010 – 23 stycznia 2010
Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej manggha,
ul. Marii Konopnickiej 26, 30-308 Kraków