Prawidłowa wentylacja ważnym aspektem zdrowego życia

Wyobraźmy sobie pomieszczenie, w którym projektant nie przewidział systemu wymiany powietrza, nie pomyślał o kratkach nawiewnych powietrza świeżego, wywiewnych powietrza zużytego, jak również nie przewidział systemu, który zapewnia utrzymanie jakości powietrza na właściwym dla oddychania poziomie.

Co się stanie gdy w takim pomieszczeniu przebywać będą ludzie? 

W pierwszej kolejności zaobserwujemy wilgoć skraplającą się na szybach okien, następnie ta wilgoć pojawi się na ścianach. W miejscach wilgotnych pojawią się czarne punkciki a po niedługim czasie czarne plamy zarodników pleśni i grzybów.

Powietrze stanie się szkodliwe dla przebywających w nim ludzi, pojawią się bóle głowy, zmęczenie, apatia. Zaczniemy odczuwać duszność ze względu na zwiększający się poziom dwutlenku węgla, powietrze stanie się wilgotne. Zwiększenie się wilgotności powietrza powyżej 70 % już powoduje problemy dotlenienia organizmu. Początkowo u osób wrażliwych – u których występują alergie na różne czynniki oraz osób z problemami krążeniowymi – nasilą się symptomy chorobowe, po pewnym czasie te objawy zaobserwują również ludzie zdrowi, niejako bardziej odporni, mniej wrażliwi.

W rezultacie końcowym i budynek jako całość i przebywający w nim ludzie będą narażeni na symptomy chorobowe, z którymi trudno będzie się uporać, zadaniem więc architektów jest tworzenie obiektów  w taki sposób aby przebywający w nim ludzie nie odczuwali dyskomfortu

 

Pamiętając więc o właściwym doświetleniu, temperaturze nie zapominajmy o tym co jest równie ważne w naszym zindustrializowanym życiu, mianowicie o jakości powietrza którym oddychamy. Aspekty te są równie ważne w domu, gdzie odpoczywamy po zakończeniu zawodowej części dnia, nie możemy ich też pomijać w pracy w której spędzamy czas niejednokrotnie dłuższy od ustawowych 8 godzin.

Skuteczność wentylacji na przestrzeni rozwoju cywilizacyjnego zapewniano w różny sposób.

W dawnych zamkach i pałacach w pomieszczeniach stały kominki, kominek taki z otwartą komorą spalania wszakże nieekonomicznie przekazywał  ciepło do pomieszczeń, jednak zapewniał bardzo efektywny ruch powietrza, które poprzez nieszczelności w stolarkach okiennych przepływało przez pomieszczenie do paleniska a tam wraz ze spalinami wyrzucane było na zewnątrz. W późniejszych czasach pojawiły się piece kaflowe, te ekonomiczniej oddawały ciepło ze spalanego węgla lub czasami drewna, ale spełniały też w genialny sposób wymianę powietrza  pomieszczeniu. Powietrze przez nieszczelności dopływało do wnętrza i przebywając drogę do paleniska skutecznie zastępowało powietrze zużywane przez mieszkańców. Często w pomieszczeniach takich gdzie zamontowane były piece kaflowe nie istniała kratka wentylacyjna, rolę tą przejmowała kratka spalinowa do której zmontowany był piec. 

O cieknących oknach wtedy nie słyszano, chyba że pomieszczenie było niedogrzanie, wtedy trzaskająca mrozem zima potrafiła wymalować na szybach abstrakcyjne ilustracje.

Z biegiem lat zaczęto ekonomizować nasze życie, pojawiła się nowoczesna stolarka okienna, okna skrzynkowe zastąpiono oknami z szybami zespolonymi o niskim współczynniku przenikania ciepła a w konsekwencji również na tyle szczelne dla przenikającego powierza, że w efekcie końcowym uzyskaliśmy pomieszczenie takie jak opisywałem na początku tego artykułu.

Istniała wprawdzie kratka wentylacyjna wywiewna i coś na dachu wymuszającego przepływ powietrza ale jak tu zapewnić ten przepływ, kiedy powietrze nie może się do pomieszczenia dostać. Obserwujemy więc przypadki kiedy następuje odwrócenie się kierunku powietrza i kratki wywiewne stają się nawiewnymi dostarczają do pomieszczenia powietrze zimne w różny sposób modyfikowane aromatycznymi dodatkami w postaci zapachów z kanalizacji, czy obiadu sąsiada nie wspominając o przykrym zapachu odorów z toalet.

Przed projektantem wentylacji i architektem stoi więc poważne zadanie, musi stworzyć system przepływu powietrza tak aby nie stanowiło dyskomfortu dla przebywających w nim ludzi jednocześnie pamiętając o zapewnieniu normatywnych ilości higienicznych dla poszczególnych pomieszczeń

Blok mieszkalny czterokondygnacyjny - wywietrzniki typu WLO na podstawie dachowej, elementy wykonane z laminatu poliestrowo-szklanego

Restauracja – wywietrzniki typu BORA PCV wykonane z laminatu poliestrowo-szklanego

Oczywiście można zaradzić tym negatywnym efektom wentylacji naturalnej, spełniając wszystkie kryteria dobrego jej doboru i właściwego podejścia do niej już na etapie projektowym. Mamy jednak w naszej świadomości zakorzenioną termomodernizację i tym samym stosujemy ciepłą, wręcz hermetyczną stolarkę okienną i trudno jest nas przekonać do stosowania nawiewnej kratki wentylacyjnej. A przecież nawet najlepiej zaprojektowany na świecie wywietrznik nie wytworzy, przy optymalnych dla jego pracy  warunkach pogodowych, takiego podciśnienia, które wystarczy by przeciągnąć powietrze z pomieszczenia na zewnątrz. Skąd bowiem na jego miejsce ma napłynąć powietrze świeże, przecież nie ma możliwości przedostać się przez szczelną stolarkę, a mikroszczeliny okienne są zazwyczaj niewystarczające. Producenci wywietrzników prześcigają się w pomysłach,konstrukcje Zefir, Bora, Bryza, Sir, każdy z nich odpowiednio użyty, potrafi zapewnić normatyw wentylacyjny w pomieszczeniu, ale nie sam. Konieczny jest odpowiednio skonstruowany, o dużym przekroju kanał wentylacyjny, dobrze oczywiście zaizolowany, niskooporowa kratka wentylacyjna zamontowana w pomieszczeniu wentylowanym i właściwie rozwiązany sposób dopływu powietrza zewnętrznego do pomieszczenia i, wreszcie jakże istotny punkt – duża świadomość użytkownika, że bez spełnienia tych kryteriów dobrze nie będzie.

Zefir

Bora

SIR

Bryza na Scheidel

Oczywiście problem jest łatwy do wykonania na etapie etapie projektowym, kiedy jest jeszcze przestrzeń, kiedy można wyobrazić sobie i wykonać system wentylacyjny tak, by powietrze w niczym nie skrępowany sposób mogło swobodnie przepływać przez nasze mieszkania i biura, zapewniając higieniczne normatywy.  Projektant w takim przypadku wybiera system w którym zysk to niska cena eksploatacyjna i komfort  wynikający z jej bezgłośnej pracy wentylacji. Musi mieć jedna projektant na uwadze, że ilości wywiewanego powietrza będą różne na przestrzeni całego roku wynikające z różnych uwarunkowań atmosferycznych a mogą być przypadki całkowitego bezruchu powierza w kanale wentylacyjnym gdy temperatura na zewnątrz będzie zbliżona do wewnętrznej a dzień będzie bezwietrzny. Widzimy więc, że mimo starań projektowych ten typ wentylacji ma wady, co w zamian, pyta projektant. Przejść na wentylację mechaniczną, 

chciałoby się powiedzieć, uwaga jak najbardziej trafna. Tutaj ciągła praca wentylatorów stworzy właściwe strumienie powietrza w kanałach wentylacyjnych i jeśli projektant przeliczył dokładnie opory sieci i właściwie dobrał wentylatory, normatywy higieniczne ilości powietrza wywiewanego, będą spełnione w sposób trwały. Pojawiają się jednak problem hałasu i zasilania elektrycznego, te dwa czynniki zmuszają do stosowania urządzeń nowoczesnych wyposażonych w energooszczędne silniki, a wentylatory nierzadko muszą być wyposażane w tłumiki akustyczne i to zarówno od strony wlotowej jak i wylotowej.

DAs-500

SZTIL-250 na podstawie tłumiącej 

DAs-250 na tłumiku TLO-250

FEN