I Nagroda w konkursie na koncepcję architektoniczną Muzeum Domu Rodziny Pileckich

Głównym założeniem projektu było przywrócenie pierwotnego charakteru Domu Rodziny Pileckich, jako położonego w ogrodzie małomiasteczkowego domu ziemiańskiego.  Nowa zabudowa ma podkreślać walory ogrodu oddając pierwszeństwo domowi jako najważniejszego elementu Muzeum. Jej powściągliwa architektura odwołuje się do podstawowych elementów architektonicznych takich jak rytm, materiał, przenikanie się wnętrza i zewnętrza. Poprzez te proste środki wyrazu rozbudowa Muzeum ma szansę stać się godnym upamiętnieniem postaci Rotmistrza Pileckiego, który konsekwentnie szedł przez życie kierując się tradycyjnymi wartościami.

Celem projektu jest wytworzenie kameralnego ogrodu jako miejsca kontemplacji przyrody i niezwykłej historii rodziny Pileckich. W pracy konkursowej szczególny nacisk został położony na to aby przyszłym wydarzeniom organizowanym przez Muzeum towarzyszył spokojny nastrój harmonii i otwartości. Inspiracją do jego poszukiwania były przedwojenne fotografie Witolda i Marii Pileckich stojących w przydomowym ogrodzie w Ostrowi Mazowieckiej.



Zagospodarowanie terenu
Na teren Muzeum prowadzą dwa wejścia. Do wejścia głównego zwiedzający kierują się przechodząc przez plac od ul. Warszawskiej. Przed bramą zaproponowano plac z utwardzona nawierzchnia poszerzający chodnik, oraz nasadzenie z drzew liściastych osłaniające plac strefę poprzedzającą bramę przed południowym słońcem.  Drugie wejście zlokalizowane zostało od strony Ogrodu Jordanowskiego. Naprowadza na nie ścieżka spod samej bramy wejściowej od strony ul. Różańskiej. Rozbudowa została zaplanowana z tyłu działki tak, aby nie dominowała nad istniejącym budynkiem i aby zachować czytelność jego bryły w skali urbanistycznej. Projektowany pawilon odsunięto od domu i powiązano z nim szklanym łącznikiem. Aby jeszcze mocniej podkreślić wagę domu zaproponowano kolumnadę z przeszkloną przesuwną ścianą w głębi nowego pawilonu. Dzięki temu zabiegowi pomiędzy pawilonem a domem i otoczonym kwietnym ogrodem tworzy się brama wejściowa prowadząca do otwartej przestrzeni holu głównego.  Poprzez szklane płaszczyzny fasady łącznika zza domu wyłania się barwny ogród kwiatowy otaczający dom Rodziny Pileckich. Układ ścieżek ogrodu wydzielają owalne pola rabat z zielenią. W centralnym miejscu wyznaczono utwardzone pole pod miejsce wydarzeń, dla których oprawą jest południowa fasada domu na tle wysokich parkowych drzew. Strefa ta jest zlokalizowana jest bezpośrednio przy  holu Muzeum, tak aby zapewnić wydarzeniom odpowiednie zaplecze. Przesunięcie pawilonu do północnej krawędzi działki poszerza strefę ogrodu i oddziela go od sąsiednich zabudowań jednorodzinnych. Całą działkę otacza drewniane ogrodzenie nawiązujące do tradycyjnego płotu sztachetowego.



Rozwiązania funkcjonalno-użytkowe
Do projektowanego pawilonu zwiedzający mogą wejść z dwóch kierunków – od strony ogrodu Jordanowskiego i od ul. Warszawskiej. Hol główny stanowi ważne miejsce w budynku. Mieści w sobie dużą i elastyczną powierzchnię poszerzoną o kawiarnię z kasą i sklepem. Hol otwiera się przesuwną fasadą na podcienia i ogród co dodatkowo powiększa jego przestrzeń. Z holu zwiedzający przechodzą łącznikiem na wystawę stałą w części parterowej przebudowanego domu. Hol jest połączony z mediateką oraz salą wielofunkcyjną przesuwną ścianką szklaną. Mediateka (czytelnia) to pomieszczenie otwarte na ogród przy sklepiku muzealnym, którego najważniejszym elementem jest wysoki regał z książkami. Pomiędzy mediateką a salą wielofunkcyjną została zaprojektowana ściana przesuwna. Pozwala to na połączenie obu pomieszczeń i tym samym poszerzenie o połowę przestrzeni wykładowej. Na parterze zlokalizowano pomieszczenia biurowe otwarte na kameralny ogród od strony północno zachodniej. Na niższą kondygnację prowadzą schody z górnym doświetleniem naturalnym oraz przeszklona winda. Zwiedzanie podziemi rozpoczyna się od holu z szatnią i zapowiedzią wystaw. Szatnia została wyposażona dodatkowo w zamykane na klucz szafki. Szeroki korytarz pomiędzy pawilonem a domem nastraja zwiedzających przed wejściem na wystawę w podziemiach.

Za klatką schodową zostały umieszone toalety dla zwiedzających. Pomieszczenia techniczne, magazynowe oraz  pomieszczenie socjalne zlokalizowano za szatnią. Budynek  istniejący w całości przeznaczono na pomieszczenia wystawy stałej. Usunięto istniejące ścianki działowe aby uzyskać większe pomieszczenia ekspozycyjne. W związku z tym, że piwnica i parter spełniają zapotrzebowanie powierzchniowe określone przez organizatora zdecydowano się otworzyć strop nad parter i tym samy podwyższyć przestrzeń ekspozycyjną zwiększając możliwości aranżacyjne. Można rozważyć również alternatywne rozwiązanie i w razie potrzeby lokalizować na poddaszu dodatkowe pomieszczenia magazynowe lub techniczne. Istniejące piwnice zostały pogłębione, poniżej posadzki planuje się wykonanie podłogi podniesionej w celu prowadzenia instalacji z pomieszczeń technicznych pawilonu.



Rozwiązania materiałowe
Zakłada się odtworzenie wyglądu głównej bryły budynku na podstawie materiałów archiwalnych. Materiały wykończeniowe mają nawiązywać do lokalnego budownictwa Ostrowi. Dom istniejący został zrekonstruowany w oparciu o zdjęcia archiwalne. Ściany zewnętrzne wykończone jasnym tynkiem renowacyjnym barwionym w masie, cokół wykonany z jasnoszarego betonu, a dach pokryto dachówką ceramiczną. Oprawę okien i drzwi oraz detale elewacyjne wraz z obróbkami zamierza się odtworzyć nawiązując do stanu przedwojennego. Proponuje się zachować klimat dawnego wnętrza domu utrzymując rozwiązania materiałowe w postaci drewnianych stropów, jasnych tynków wewnętrznych oraz drewnianej stolarki. Posadzki w piwnicy domu w proponuje się wykonać z betonu szlifowanego, a na parterze odtworzyć parkiety drewniane.

Część rozbudowana zgodnie z założeniami projektu jest niższa niż remontowany dom. Jednokondygnacyjny pawilon proponuje się wykonać  w monolitycznej konstrukcji wykończonej prefabrykatami z jasnoszarego betonu z widocznym szlachetnym uziarnieniem. Stonowana kolorystyka i matowa faktura materiałów ma nawiązywać do wykończenia domu. Fasadę od strony ogrodu tworzą przesuwne witryny w drewnianych ramach otwierające przestrzeń holu na otoczenie. Łącznik zaprojektowano jako cało szklany z konstrukcją dachu opartą o pawilon i ścianę domu. We wnętrzu proponuje się proste i ponadczasowe materiały, analogiczne jak  zaproponowane na elewacji; ściany oraz posadzki zaprojektowano z betonu szlifowanego z widocznym kruszywem w kolorze jasnoszarym.

Sala wielofunkcyjna oraz klatka schodowa zostały doświetlone z góry poprzez okna dachowe, które wprowadzają rozproszone równomierne oświetlenie naturalne do wnętrz. Winda ze szklaną kabiną umożliwia pośrednie naturalne oświetlenie piwnicy. Stropodach pawilonu projektuje jako zielony ekstensywny.



Ogród przydomowy
Kompozycja układu zieleni jest przeniesieniem tradycyjnego małomiasteczkowego ogrodu przydomowego  poszerzonymi przejściami i ścieżkami typowymi dla ogrodu parkowego. Centralnym elementem założenia jest dom otoczony zielonym kręgiem niższych roślin z pojedynczymi wysokimi barwnymi kwiatami. Pozostałe pola zieleni nawiązują zaokrąglonymi formami do rabaty wokół domu, tworząc miękkie ścieżki i przejścia. W centralnym punkcie – ogrodu w sąsiedztwie domu i pawilonu ścieżka poszerza się tworząc plac – miejsce wydarzeń otoczone zielonymi rabatami złożonymi z roślin ozdobnych i ziół, które wraz z architekturą domu i pawilonu stanowią naturalną scenografię dla wydarzeń. Roślinami ozdobnymi została również obsadzona ścieżka prowadząca od ul. Warszawskiej. Z niej w stronę najlepiej nasłonecznionych partii ogrodu warzywno-owocowego odchodzą węższe alejki osłonięte od południowego zachodu cieniem rzucanym przez aleją drzewek. Wzdłuż ścieżek zlokalizowano drewniane ławki zachęcające do zatrzymania się i chwili zadumy. Na dachu pawilonu został zaprojektowany ogród z zielenią ekstensywną. Dzięki temu, nowy pawilon wtapia się w przydomowy ogród z w widoku z pobliskiego parkowego wzniesienia oraz okien sąsiednich domów.




BDR ARCHITEKCI
Skład zespołu:
Konrad Basan
Paweł Dadok
Michał Rogowski
Maria Roj

Współpraca:
Anna Kotowska
Tadeusz Dadok

inwestor: Muzeum-Dom Rodziny Pileckich w Ostrowi Mazowieckiej
faza: projekt konkursowy
data: 2017
powierzchnia: 430 m²

nagrody: I nagroda w konkursie architektonicznym

***
BDR ARCHITEKCI
ul. Ludna 3A/17, 00-405 Warszawa
+48 575 279 787
biuro@bdr-architekci.pl
www.bdr-architekci.pl
Facebook