Ekologiczny Kampus

Share |

19 kwietnia w sali konferencyjnej Gliwickiego Technoparku odbyło się trzecie spotkanie z serii PLGBC Green Building Night. Organizatorem było Polskie Stowarzyszenie Budownictwa Ekologicznego – Polish Green Building Council (PLGBC).

Było to szalenie ciekawe spotkanie z uczestnictwem Nathan’a Gauthier - wice-dyrektora Harvard Office for Sustainability – jednego z przedstawicieli komisji opracowującej kolejne edycje systemu wielokryterialnego LEED, członka zarządu USGBC na stan Massachusetts oraz krajowego Dyrektora Wykonawczego USGBC ds. szkolnictwa podstawowego oraz wyższego.

Podczas 45-minutowej prezentacji, opisał on działania podjęte przez Harvard Green Campus Initative (obecnie Harvard Office for Sustainability), aby osadzony w historycznym kontekście najstarszy i najbardziej renomowany uniwersytet Harvarda (z ponad 700 istniejącymi budynkami) – przekształcić w najbardziej zielony kampus w USA.

W ciagu zaledwie kilku lat, Harvard stał się wzorem do naśladowania dla uniwersytetów z całego świata. HGCI, pod przywództwem Leith Sharp i Nathan’a Gauthier wprowadziło szereg strategii pro-ekologicznych, zarówno w nowych jak i istniejących budynkach. „Pracując nad rozwijającym się kampusem, nie wolno zapominać jednak o budynkach istniejących” – mówi Agnes Vorbrodt-Schurma, wiodący specjalista LEED w Polsce, dyrektor wykonawczy PLGBC, właściciel firmy VvS Architects | Consultants oraz wykładowca budownictwa ekologicznego na Harvardzie. „Najbardziej ekologiczny budynek to taki, który już stoi. Podczas remontu czy adaptacji istniejącego obiektu, zużywa się wielokrotnie mniej energii niż podczas budowy nowego – i nie mówię tu o energii zużytej przez użytkowników. Każdy architekt powinien zastanowić się nad tzw. embodied energy, czyli energii zużytej do wytworzenia danego materiału, który chce zastosować wewnątrz budynku. W budynkach istniejących ta energia została już zużyta, więc najlepiej jest zachować maksymalną ilość elementów budowlanych, i to zarówno konstrukcyjnych jak i pozostałych materiałów. Te, które nie mogą zostać ponownie użyte w danym obiekcie powinny być przekazane dla innego budynku, ewentualnie poddane recyklingowi. Przykładem mogą być np okna, które są wymieniane na nowe, bardzie energooszczędne. Na Harvardzie stare okna zostają przekazane dla osób potrzebujących w delikatniejszej strefie klimatycznej, w Polsce można je użyć w obiektach które nie wymagają tak silnej kontroli temperatury, tylko ochrony przez pogoda (np. schronisk dla psów)”.

Aby być pewnym, że jego działania są możliwe do weryfikacji, Harvard zdecydował zaufać amerykańskiemu systemowi wielokryterialnej oceny budynków Leadership in Energy and Environmental Design (LEED). W tym momencie uniwersytet posiada 24 obiekty które uzyskały ten elitarny certyfikat, a następne 47 projektów jest zarejestrowanych w systememie LEED i oczekuje na ocenę. Kolejnym godnym podziwu wysiłkiem jest użycie energii odnawialnej – pochodzi z niej ponad 15% całej energii elektrycznej. Aby zredukować swój environmental footprint, Harvard segreguje swoje odpady, i w roku 2009, ponad 55% śmieci było oddane do recyklingu.

W środowiskowej analizie tego olbrzymiego uniwersytetu nie można również zapomnieć o produktach użytych do wyżywienia ponad 20 tysięcy studentów, nie wliczając wykładowców i innych pracowników. Aby zmniejszyć emisję gazów cieplarnianych związanych z transportem oraz wesprzeć lokalną społeczność, ponad 40% warzyw i owoców pochodzi z lokalnych plantacji.

Godnym podziwu jest zobowiazanie Harvardu do zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych o 30% do roku 2016, względem emisji w roku 2006. Aby spełnić ten wymóg, uniwersytet wprowadził szereg strategii zarówno budowlanych jak i behawioralnych. Uniwersytet wykonuje regularnie tzw Greenhouse Gas Inventory, czyli obliczenia emisji gazów cieplarnianych.

Po prezentacji pana Gauthier, uczestnicy mieli możliwość zapoznać się również z europejskim spojrzeniem na temat ekologii w szkolnictwie wyższym. Pani Sabine Sedlacek, z Modul University Vienna w Austrii zaprezentowała swoje badania w tej dziedzinie oraz wysiłki i plany swojej uczelni w procesie wdrażania zasad budownictwa zrównoważonego.

Największym zainteresowaniem cieszyła się jednak prezentacja prezydenta PLGBC – Rafała Schurmy. Ten niezwykle uzdolniony młody architekt opowiedział o swoim obecnym projekcie dla Uniwersytetu Bostońskiego w USA.

Przedmiotem prezentacji był jeden z największych i najbardziej kompleksowych projektów ubiegający się o certyfikcję LEED w stanie Massachusetts. Ponad 30 000 m2 rozbudowy i renowacji jednego z pomników amerykańskiego modernizmu dla Boston Univesity obejmuje 20 piętrowy wydział Prawa, Bibliotekę Pappas oraz Bibliotekę Mugar – wszystkie autorstwa hiszpańskiego architekta Louisa Sert-a (współtwórcy CIAM oraz karty ateńskiej). Projekt obejmuje pełną renowację oraz olbrzymią rozbudowę obiektu, przy jednoczesnej próbie wpisania się w charakter minimalistycznej modernistycznej zabudowy.

Po prezentacji w skali budynku, uczestnicy zostali przeniesieni do skali urbanistycznej. Dr Michał Stangel, wice-prezydent PLGBC ds. urbanistyki, adiunkt na Wydziale Architektury Politechniki Sląskiej oraz właściciel firmy ARCA, opisał współczesne zasady kształtowania struktury urbanistycznej nowoprojektowanych i przekształcanych fragmentów miast. Na przykładzie m.in. systemów certyfikacji LEED Neighborhood Development i BREEAM Communities dr Stangel pokazał, że zasady projektowania zrównoważonej tkanki miejskiej zespołów mieszkaniowo – usługowych mogą dotyczyć także projektowania ekologicznego kampusu dla społeczności akademickich. Proekologiczne elementy urbanistyczne pokazano na przykładach wybranych projektów własnych, najlepszych praktyk zagranicznych, oraz nowych zwycięskich projektów konkursowych dotyczących kampusów wyższych uczelni. Na ostatnich przykładach widać, że myślenie proekologiczne jest już coraz częściej obecne.

"Należy podkreślić ogromny walor edukacyjny spotkań z cyklu PLGBC Green Building Night. Interdyscyplinarny charakter prezentacji skierowany jest do szerokiego grona profesjonalistów a także studentów. Znajomość systemów oceny wielokryterialnej LEED może być cennym uzupełnieniem kształcenia akademickiego, stając sie poźniej ważnym elementem pracy zawodowej. Merytoryczny charakter spotkań pozwala wierzyć że propagowane przez PLGBC idee proekologiczne stają sią w Polsce coraz bardziej realne" - powiedział Dr inż. arch. Rafał Radziewicz-Winnicki, jeden z członków założycieli PLGBC, adiunkt na Wydziale Architektury Politechniki Sląskiej oraz współwłaściciel firmy INTERNI STUDIO.

Sponsorem spotkania była firma VvS | Architects & Consultants – wiodąca w Polsce firma specjalizująca się w architekturze ekologicznej i konsultingu LEED, BREEAM oraz EU GreenBuilding.

Patronat medialny nad spotkaniem objął magazyn Green 2.