Znamy laureatów konkursu Eco-Miasto 2018

W nowej kategorii gospodarka o obiegu zamkniętym nagrodzone zostały Białystok i Radzyń Podlaski. Obok Lublina drugim laureatem w kategorii gospodarka wodna została Mława, a w kategorii mobilność zrównoważona oprócz Lublina zwyciężyły Niepołomice. Nagrodę w kategorii efektywność energetyczna budynków otrzymały Kraków i Czeladź, a w kategorii zieleń miejska a jakość powietrza – Zabrze i Złotów.

Na program ECO-MIASTO oprócz konkursu dla miast składają się też Międzynarodowa Konferencja Innowacyjne ECO-MIASTO 2018 oraz projekt edukacyjny dla szkół „Zakręceni w przestrzeni”. W tym roku nagrodę główną w konkursie zdobyli uczniowie Liceum Ogólnokształcącego w Małogoszczu, autorzy projektu „Zielono nam”.

Organizatorami projektu ECO-MIASTO są Ambasada Francji w Polsce oraz Centrum UNEP/GRID-Warszawa. ECO-MIASTO jest realizowane we współpracy z Renault Polska, SAUR Polska, Grupą Saint-Gobain, Ceetrus Polska, DK Energy i TIRU – grupa Dalkia, a także WSPÓLNIE – Fundacją LafargeHolcim.

- Każda kolejna edycja projektu ECO-MIASTO dowodzi, że polskie miasta stają się coraz bardziej nowoczesne, ekologiczne i przyjazne mieszkańcom. To ważne, że ośrodki miejskie w Polsce mają się czym pochwalić w zakresie walki z zanieczyszczeniem powietrza czy wprowadzania gospodarki o obiegu zamkniętym, zwłaszcza w związku z tegorocznym szczytem klimatycznym w Katowicach – mówi Pierre Lévy, Ambasador Francji w Polsce.

Do konkursu ECO-MIASTO 2018 zgłosiło się 46 miast, a niektóre z nich przedstawiły osiągnięcia w kilku kategoriach, dlatego przesłano w sumie 70 formularzy zgłoszeniowych. Jury przyznało 10 tytułów laureata oraz 13 wyróżnień. W każdej z pięciu kategorii nagrodzono dwa miasta – jedno o liczbie mieszkańców powyżej 100 tys., drugie poniżej tej liczby.

Więcej informacji o projekcie na stronie internetowej eco-miasto.pl oraz na Facebooku

Nagrody w kategorii efektywność energetyczna budynków otrzymały Kraków i Czeladź. Wśród miast powyżej 100 tys. mieszkańców Kraków został nagrodzony za wdrożenie systemu monitorowania zużycia mediów w budynkach użyteczności publicznej oraz za konsekwentne działania mające na celu eliminację nieefektywnych energetycznie źródeł ciepła. Czeladź otrzymała tytuł laureata jako miasto poniżej 100 tys. mieszkańców m.in. za wykonanie termomodernizacji w 90% budynków użyteczności publicznej oraz systematyczne działania w dziedzinie poprawy jakości powietrza, w tym za wdrożenie systemu monitoringu powietrza, a także za realizację inwestycji w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego. Nagrodę w tej kategorii ufundowała firma Saint-Gobain – jest to wizyta w laboratorium Domolab w Paryżu, pokazującym innowacyjne produkty i rozwiązania Saint-Gobain dotyczące budownictwa.

Jury przyznało również wyróżnienie Warszawie, m.in. za systemowe podejście do kwestii zużycia energii i konsekwentną realizację działań, w tym za planowane stosowanie instrumentów pozyskiwania białych certyfikatów jako stymulatora wzrostu efektywności energetycznej. Dąbrowę Górniczą jury doceniło za duże zaangażowanie środków finansowych w działania związane z efektywnością energetyczną oraz za skuteczne pozyskiwanie środków zewnętrznych na realizację tych działań, jak również za prowadzone na szeroką skalę działania edukacyjne. Sztum został wyróżniony za nowatorskie podejście do zagadnień związanych z efektywnością energetyczną, w tym za planowanie w ramach istniejącego klastra energii innowacyjnych rozwiązań związanych z zaopatrzeniem mieszkańców w ciepło oraz za stosowanie nowych form w zakresie edukacji.

Tytuł laureata w nowej kategorii gospodarka o obiegu zamkniętym otrzymały Białystok i Radzyń Podlaski. Białystok nagrodzono wśród miast powyżej 100 tys. mieszkańców za włączanie lokalnej społeczności w realizację gospodarki o obiegu zamkniętym oraz za zainicjowanie działań służących ograniczeniu produkcji odpadów, a także wspieranie inicjatyw w zakresie zapobiegania marnotrawieniu żywności. Radzyń Podlaski jako miasto poniżej 100 tys. mieszkańców został doceniony m.in. za całościowe działania uwzględniające interdyscyplinarność gospodarki o obiegu zamkniętym, w szczególności za wprowadzenie powszechnej zbiórki i kompostowania odpadów biodegradowalnych, które wykorzystywane są jako nawóz, a w planach mają posłużyć jako paliwo dla biogazowni.

Wyróżnienia otrzymały Gdynia –  za kompleksowe działania na rzecz gospodarki o obiegu zamkniętym, a w szczególności za podejmowanie szeregu działań promujących zasady gospodarki o obiegu zamkniętym, oraz Wołomin – za działania na rzecz zapobiegania powstawaniu odpadów, zwłaszcza za plan uruchomienia Repair Cafe (miejsca, w którym przy kubku kawy można będzie uzyskać nieodpłatną pomoc przy drobnych naprawach), jak również za szereg kampanii edukacyjnych w zakresie gospodarki o obiegu zamkniętym.

W kategorii gospodarka wodna nagrodzone zostały Lublin (miasta powyżej 100 tys. mieszkańców) i Mława (miasta poniżej 100 tys. mieszkańców). Jury zwróciło uwagę na podejmowane przez Lublin działania na rzecz podnoszenia świadomości mieszkańców w zakresie zrównoważonego wykorzystania zasobów wodnych, w tym za zachęcanie do picia „kranówki”, do oszczędzania wody, wykorzystania wód deszczowych oraz do podłączania się do zbiorczego systemu kanalizacyjnego. W przypadku Mławy doceniono m.in. wybudowanie oczyszczalni ścieków w formule partnerstwa publiczno-prywatnego oraz intensywną rozbudowę sieci kanalizacyjnej i promowanie przyłączeń do zbiorczego systemu kanalizacyjnego.

Oprócz tego za wdrożenie międzynarodowego systemu zapewnienia bezpieczeństwa wody oraz za ciągłe działania na rzecz ograniczenia strat wody wyróżniono Bielsko-Białą. Wyróżnienie otrzymał również Krasnystaw za wprowadzenie na obszarze miasta terenowych kontroli wywozu nieczystości ciekłych oraz za niski poziom strat wody i planowane kolejne działania na rzecz ograniczania tych strat.

Laureatami w kategorii mobilność zrównoważona zostały Lublin i Niepołomice. Lublin jako miasto powyżej 100 tys. mieszkańców został nagrodzony za osiągnięcie 30% udziału taboru niskoemisyjnego we flocie transportu publicznego oraz za tworzenie infrastruktury sprzyjającej multimodalności, w tym za budowę infrastruktury pieszej i rowerowej, a także za ambitne plany osiągniecia 50% udziału taboru niskoemisyjnego we flocie transportu publicznego. Nagrodę dla Niepołomic wśród miast poniżej 100 tys. mieszkańców przyznano m.in. za wdrażanie środków miękkich w zakresie zrównoważonego transportu miejskiego (budowę ścieżek rowerowych, przyjęcie kodeksu ulicznego i zasad dla rowerzystów, działania podczas Europejskiego Tygodnia Zrównoważonego Transportu), które wraz ze stale rozwijaną infrastrukturą transportu autobusowego i szynowego składają się na spójną koncepcję intermodalności transportu publicznego. 

Wyróżniono również Olsztyn za przywrócenie i rozwijanie komunikacji tramwajowej w mieście oraz Wągrowiec m.in. za osiągnięte efekty w zakresie zwiększenia liczby pasażerów komunikacji zbiorowej poprzez zrealizowanie z sukcesem przemyślanej i kompleksowej inwestycji w dziedzinie zrównoważonej mobilności.

W kategorii zieleń miejska a jakość powietrza triumfowały Zabrze i Złotów. Zabrze wśród miast powyżej 100 tys. mieszkańców nagrodzono przede wszystkim za działania na rzecz rozwoju miejskich terenów zieleni, w tym kompleksową rekultywację 183 ha silnie zdegradowanych terenów poprzemysłowych, z których wywieziono ponad 8 tys. ton odpadów (w tym 500 ton odpadów niebezpiecznych), poddano bioremediacji około 100 tys. m3 zanieczyszczonych gruntów i nasadzono ponad 30 tys. drzew i krzewów. W przypadku Złotowa (miasta poniżej 100 tys. mieszkańców) jury zwróciło uwagę na docenianie przez włodarzy znaczenia zieleni miejskiej w zrównoważonym rozwoju oraz na kompleksowy projekt rozwoju zieleni miejskiej „Fabryka czystego powietrza”.

Przyznano również cztery wyróżnienia: dla Warszawy, Olsztyna, Zamościa i Bełchatowa.  Jury wyróżniło Warszawę za docenianie znaczenia „dzikiej przyrody”, czyli obszarów w znacznym stopniu naturalnych i zamieszkujących je cennych gatunków w systemie przyrodniczym miasta, ich ochronę, a także umiejętne rozwijanie funkcji edukacyjnej związanej z tymi terenami. W przypadku Olsztyna podkreślono starania na rzecz poprawy jakości życia mieszkańców poprzez wprowadzenie w ścisłym centrum miasta różnorodnych form zieleni, takich jak: parki kieszonkowe, skwery, zielone ciągi piesze czy zielone ulice. Zamość otrzymał wyróżnienie za spójną koncepcję rozwoju zieleni miejskiej, zaangażowanie mieszkańców przy planowaniu i tworzeniu nowych obszarów zieleni komunalnej oraz wielowymiarowe podejście do jej kształtowania. Wyróżnienie dla Bełchatowa przyznano również za spójną koncepcję zieleni miejskiej oraz konsekwentne jej realizowanie ze świadomością szerszego kontekstu przestrzennego i powiązań terenów cennych przyrodniczo położonych w granicach miasta i w jego otoczeniu.

Już po raz trzeci Fundacja Wspólnie – LafargeHolcim zorganizowała w ramach programu ECO-MIASTO projekt edukacyjny dla dzieci i młodzieży „Zakręceni w przestrzeni”. Zadaniem uczestników było zaproponowanie zmian w najbliższym otoczeniu – szkole, bibliotece, świetlicy czy domu kultury, tak aby tworzyć bardziej przyjazną i ekologiczną przestrzeń. Konkurs odbył się w dwóch kategoriach: szkoły podstawowe z podziałem na klasy 1-3 oraz 

4-6 (dzieci przygotowały prace plastyczne), a także klasy 7-8 i szkoły ponadpodstawowe (uczniowie prezentowali projekty w jednej z wybranych form: prezentacja, film lub makieta). Trzecia edycja realizowana pod hasłem OD_NOWA, miała jeszcze mocniej zachęcić dzieci i młodzież do wykorzystania materiałów ekologicznych, upcycling’u niepotrzebnych rzeczy oraz uwzględnienia w swoich koncepcjach zieleni.

W tegorocznej edycji “Zakręceni w przestrzeni” organizatorzy otrzymali ponad 200 prac uczniów z 52 szkół, którzy przedstawili swoje pomysły na przyjazną przestrzeń. Przyznano trzy nagrody w kategorii klas 1-3 oraz cztery nagrody w kategorii klas 4-6 szkół podstawowych. W kategorii uczniów szkół ponadpodstawowych przyznano jedną nagrodę główną oraz cztery wyróżnienia.

Uroczyste podsumowanie projektu ECO-MIASTO było elementem Międzynarodowej Konferencji Innowacyjne ECO-MIASTO 2018, odbywającej się w dniach 27-28 września 2018 r. w Centrum Zarządzania Innowacjami i Transferem Technologii Politechniki Warszawskiej. Wydarzenie organizowane przez Ambasadę Francji w Polsce, Centrum UNEP/GRID-Warszawa oraz Miasto Stołeczne Warszawę zgromadziło ekspertów w dziedzinie zrównoważonego rozwoju i innowacyjnych technologii, przedstawicieli polskich i zagranicznych miast oraz licznych instytucji. Konferencja stanowiła okazję do zastanowienia się nad tym, w jaki sposób miasta mogą kontynuować swój rozwój, ograniczając jednocześnie negatywny wpływ na środowisko oraz zapewniając mieszkańcom warunki do godnego, zdrowego życia.