Pałac w Tyczynie - Budowa Roku Podkarpacia 2011

Poza miasteczkiem słyszało o nim niewielu, bo jeszcze do niedawna był obskurną ruiną. Wyremontowany za blisko 3 mln złotych pozyskanych z Unii Europejskiej – odzyskał blask. 23 grudnia 2010 r. powiat rzeszowski zawarł z zarządem województwa umowę o dofinansowanie projektu dotyczącego remontu elewacji w Zespole Pałacowo-Parkowym w Tyczynie, współfinansowanego z UE. Projekt zaczęto realizować w czerwcu 2009 roku.

Remont trwał kilka miesięcy - ze starego budynku z odpadającym płatami tynkiem, zabytkowy obiekt, zamienił się w perełkę pośród regionalnych zabytków. Zachwyca XIX-wieczną eklektyczną architekturą oraz dużą liczbą pięknych detali. Poprawiona została estetyka i stan techniczny pałacu. Koszt modernizacji to ok. 2,8 mln zł. Dofinansowanie z Unii sięgnęło 2,3 mln zł, a wkład własny powiatu prawie 420 tys. zł.

Rys historyczny
Pałac stoi przy wjeździe do Tyczyna od strony Rzeszowa, przy zbiegu ulic Grunwaldzkiej i Parkowej. Został wzniesiony w latach 1862-1869 przez hr. Ludwika Wodzickiego. Był wielokrotnie potem rozbudowywany i przebudowywany - m.in. w 1881 r. wg projektu znanego krakowskiego architekta Tadeusza Stryjeńskiego dobudowano do niego pawilon gościnny.
Na uratowanej dzięki rewitalizacji eklektycznej elewacji pałacu z końca XIX w. dominują elementy neogotyckie. W mniejszym stopniu zachował się wystrój wewnętrzny budynków pałacowych - przekształconych po II wojnie światowej na szkołę i internat. W najbardziej zbliżonym do oryginalnego stanie został hol główny, z kominkiem w drewnianej obudowie, z marmurową i terakotową posadzką, gzymsami, pilastrami i wspornikami na ścianach, reprezentacyjną klatką schodową i antresolą na piętrze. W niektórych salach zachowały się jeszcze na sufitach neorokokowe rozety.

Pałac z trzech stron otoczony jest parkiem krajobrazowym. Park i pałac objęte są ochroną konserwatorską. Dlatego wszystkie prace musiały odbywać się pod czujnym okiem konserwatora. Po 1944 r. pałac, park i zabudowania zostały upaństwowione. Obecnie w pałacu mieści się Wyższa Szkoła Społeczno Gospodarcza w Tyczynie. Park i pałac są bardzo cennymi obiektami zabytkowymi, objętymi ochroną konserwatorską od 1968 r. Innymi zabytkowymi budynkami dworskimi są: dawny spichlerz na terenie folwarku, stajnia dworska oraz przebudowana dawna stodoła, gorzelnia i czworak.

Prace konserwatorskie
Remont rozpoczął się od hydroizolacji pionowej i poziomej ścian fundamentowych oraz renowacji elewacji. Badania laboratoryjne stopnia zasolenia  pobranych próbek  z piwnic, elewacji, pomieszczeń czytelni i magazynu wewnętrznego wykonane jeszcze w  2007 roku, dla Remmers Polska Sp z o.o. wykazały zasolenie średnie i wysokie w 3 z 4 przebadanych próbek. Badania wykonano w oparciu o zalecenia Naukowo – Technicznej Grupy Roboczej ds. Ochrony Budowli i Renowacji Zabytków (WTA) Nr WTA-4-5-99/D.

Izolacje przeciwwilgociowe ścian fundamentowych wykonało Przedsiębiorstwo Wielobranżowe „Stand” Sp. z o.o. z Łąki – sprawdzony wykonawca współpracujący z Remmersem od wielu lat, z dużym doświadczeniem w stosowaniu chemii budowlanej. Zabezpieczenie ścian fundamentowych przed podciąganiem kapilarnym zapewniła iniekcja preparatem krzemionkującym Kiesol, pustki w ścianie wypełniono zaczynem Bohrlochsuspension. Zewnętrzna izolacja pionowa ścian fundamentowych została wykonana w systemie Remmers Kiesol poprzez:

- zagruntowanie przygotowanego fundamentu preparatem Kiesol o działaniu hydrofobizującym,
-  wykonanie warstwy uszczelniającej szlamem Sulfatexschlämme o wysokiej odporności na siarczany,
-  nałożenie właściwej izolacji grubowarstwowej bitumiczno-polimerowej  K2 Dickbeschichtung.

Prace konserwatorskie elewacji w technologii firmy Remmers wykonał generalny wykonawca P.W. „Stand” oraz dwa rzeszowskie przedsiębiorstwa – PHU „Eko-Gips” oraz P.B.I „Budomax”.. Przed rozpoczęciem prac przeprowadzono gruntowne badania stanu tynku. Usunięte zostały wszystkie uzupełnienia z twardych zapraw cementowych, gipsu oraz wapienne i cementowo-wapienne, będące wynikiem wcześniejszych napraw, noszące ślady odspojenia od podłoża i spękania. Usunięte zostały także warstwy farby z dekoracyjnych elementów wykonanych z cementu romańskiego w celu odtworzenia pierwotnego koloru. Do odtworzenia sztukaterii użyto zaprawy podkładowej Grobzugmörtel a jako wykończenie lekkiej zaprawy Feinzugmörtel.

Kolejnym etapem było wzmocnienie osłabionych elementów muru ceglanego elewacji preparatem Silicatfestiger i neutralizacja soli siarczanowych - środkiem Sulfatex  flüssig. Nowe tynki wykonane zostały z tynków renowacyjnych Remmers Sanierputz Nałożenie tynku renowacyjnego poprzedzone zostało obrzutką Vorspritzmörtel. Całą powierzchnię starych i nowych tynków pokryto mineralną szpachlówką powierzchniową Feinputz, która ujednoliciła fakturę tynków. Po związaniu tynków i gładzi, podłoże zaimpregnowano preparatem wyrównującym chłonność Hydro-Tiefengrund. Tak przygotowaną elewację pomalowano farbą silikonową Siliconharzfarbe LA.

Renowacji poddane zostały także drzwi wejściowe oraz balustrady drewniane. Brakujące elementy balustrad zostały odtworzone na podstawie zachowanych elementów. Odtworzono całkowicie zniszczone elementy małej architektury, przebudowano schody i taras. Wokół pałacu ułożono nową nawierzchnię.

Wszystkim pracom przyświecał cel - przywrócenie historycznego wyglądu pałacu i poprawienie stanu technicznego budynku. Zastosowane rozwiązania materiałowe i technologiczne umożliwiły odtworzenie pałacu i konserwację elewacji z zachowaniem zasad konserwatorskich.

Za renowację elewacji pałacu i pawilonu w Zespole Pałacowo-Parkowym obiekt otrzymał nagrodę pierwszego stopnia oraz tytuł „Budowy roku Podkarpacia 2011” w dwunastej edycji konkursu organizowanym przez PZITB Oddział w Rzeszowie oraz Podkarpacką Okręgową Izbę Inżynierów Budownictwa.

To już trzecia nagroda w tej kategorii – podsumowuje Leszek Sudoł, przedstawiciel handlowy Remmers z Rzeszowa. „Budową roku Podkarpacia 2010” został budynek Sądu Okręgowego w Krośnie, nagrodę pierwszego stopnia roku 2011 otrzymał też Dworzec PKP w Przemyślu - również realizowane w technologii Remmers. Na tym obszarze działamy bardzo intensywnie i z sukcesami a nasze technologie służące konserwacji zabytków i hydroizolacji fundamentów - cieszą się uznaniem projektantów, wykonawców oraz inwestorów.

http://www.remmers.pl/