Drewno na ogrzewaniu podłogowym - alfabet ważnych pojęć

Montaż drewna na ogrzewaniu podłogowym cieszy się coraz większą popularnością. Choć czynność tą najlepiej powierzyć fachowcom, warto znać podstawowe pojęcia i wymogi związane z instalacją desek na tzw. podłogówce.

Montaż drewnianej podłogi na ogrzewaniu to bardzo szeroki i złożony temat. Dla doświadczonego parkieciarza poniższy alfabet to z pewnością jedynie punkt wyjścia do dłuższych rozważań. Z kolei dla inwestorów, którzy przed kupnem podłogi chcą zdobyć podstawową wiedzę, będzie to cenne źródło informacji.

A jak Antywilgociowa izolacja chroniąca podkład (patrz J jak Jastrych) przed podsiąkaniem kapilarnym. Pamiętajmy, że podłoże powinno zostać zabezpieczone zanim jastrych zostanie wykonany.  
Avance Floors - seria szlifowanych (i co ważne- warstwowych) desek firmy Chapel Parket Polska, które można montować na ogrzewaniu podłogowym. Na ?podłogówce? nie zaleca się montażu litego drewna (L w alfabecie). Do tego celu najbardziej odpowiednie jest drewno warstwowe.

B jak Between, a właściwie In Between. Termin, którego firma Chapel Parket Polska używa do określania podłóg wykonanych z drewna warstwowego (patrz I jak Inżynieryjny materiał). Niemal wszystkie serie posadzek z jej oferty można podzielić na lite oraz warstwowe, które są przeznaczone do montażu na ogrzewaniu podłogowym.

C jak Ciepło. Jego uzyskanie jest powodem montażu ogrzewania. Montując podłogę dołóżmy wszelkich starań, by ograniczyć ewentualne straty ciepła w przyszłości. Znaczenie ma nie tylko rodzaj podłogi, czy sposób jej montażu (a także panujące wówczas warunki w pomieszczeniu) i użyte w tym celu substancje. Dużą rolę odgrywają także wiedza i kompetencje parkieciarza.
Czas. Instalacja drewnianej podłogi  na ogrzewaniu wymaga nakładu czasu. Poza samym montażem trzeba jeszcze koniecznie uwzględnić wygrzewanie posadzki trwające około miesiąca. Czynność ta  jest niezbędnym warunkiem poprzedzającym ułożenie drewna na wylewce (patrz W jak wygrzewanie, P jak Protokół).

D jak DIN 4725 - niemiecka norma określająca jakie materiały mogą być stosowane na wodnym ogrzewaniu podłogowym. Zgodnie z nią, na podłogówce można montować elementy, których wartość oporności przewodzenia ciepła nie przekracza 0,15 m²K/W (więcej o oporności w definicji  pod literką O).
Dylatacja - celowo utworzona szczelina przebiegająca wzdłuż ścian, która pozwala drewnu "dylatować" - rozprężać się i kurczyć. Z jej wykonania nie można zrezygnować. Dla podniesienia komfortu korzystania z podłogi należy skorzystać z listew dylatacyjnych.

E jak Estetyka podłogi. Zakup montaż drewnianych podłóg zawsze jest inwestycją na lata. W przypadku instalacji posadzek na ogrzewaniu trzeba dopilnować pewnych wymogów technicznych, nie można jednak całkowicie się na nich skupić. Nie sposób pominąć kwestii estetycznych, zwłaszcza, że wybór dostępnych kolorów i sposobów wykończenia  jest bardzo duży.
Ciekawostkę stanowi fakt, iż na rynku (poza szlifowanymi) dostępne są również heblowane podłogi warstwowe. Heblowanie sprawia, że rysunek drewna jest wyrazisty, a posadzka sprawia wrażenie trójwymiarowej. Inwestorzy mają także do dyspozycji warstwowe drewno poddane procesom postarzania, które nawiązuje wyglądem do wiekowych podłóg.

F jak Fachowiec. Monter, parkieciarz, niezależnie jak go określimy, od kompetencji osoby instalującej drewnianą podłogę - na ogrzewaniu podłogowym zwłaszcza - bardzo dużo zależy. Montaż najlepiej zlecić doświadczonej osobie. Część producentów służy pomocą i poleca swoich, odpowiednio przeszkolonych i autoryzowanych specjalistów.

G jak Grubość drewna, która wraz z wartością jego przewodności cieplnej wpływa na oporność przewodzenia ciepła (zwaną także oporem cieplnym). Błędne jest jednak twierdzenie, że deski o większej grubości będą powodowały większe straty ciepła. Dowodem na to jest montowanie  na ogrzewaniu podłóg o grubości 20 mm. Nie należy zwracać uwagę na samą grubość. Znacznie odgrywają bowiem wartości przewodności i oporu cieplnego wybranej podłogi. O wskaźniki te najlepiej zapytać producenta lub sprzedawcę.
Gatunek drewna jest istotny nie tylko ze względów estetycznych. Poszczególne odmiany różnią się twardością (będą przez to bardziej podatne m.in. na kurczenie się), czy choćby wskaźnikiem przewodzenia ciepła.

H jak Higroskopijność, czyli podatność na wchłanianie wilgoci. Drewno jest materiałem higroskopijnym, reagującym na warunki panujące w otoczeniu (poziom wilgotności, temperaturę). Należy o o tym pamiętać zarówno planując dłuższe przechowywanie kupionych desek,  ich montaż oraz późniejsze użytkowanie.

I jak Instrukcja montażu oraz konserwacji i pielęgnacji podłóg. Warto się z nią zapoznać, a w razie niejasności - skontaktować ze sprzedawcą lub producentem. Wygląd drewna i komfort korzystania z podłogi zależy od sposobu jej instalacji, odpowiedniego użytkowania i stosownej pielęgnacji. Wobec tego (dla własnego komfortu) warto zapoznać się z wszelkimi instrukcjami i wskazówkami producenta.
Inżynieryjny materiał - pojęcie używane do opisu drewna warstwowego, montowanego na ogrzewaniu podłogowym. Termin ten stosowany w wielu krajach europejskich jest niezależnie od rodzaju, koloru, czy sposobu wykończenia drewna.

J jak Jastrych, a więc wylewka, podkład pod podłogę. Do najpopularniejszych należą jastrychy: cementowy, gipsowy oraz anhydrytowy. Trzeba pamiętać, że zarówno jastrych, jak i drewno nagrzewają się pod wpływem ciepła. Prawidłowe przewodzenie ciepła zależy w związku z tym także od składników wylewki (m.in. odpowiedniego cementu) oraz jej wykonania.
Pamiętajmy, że na świeżo wykonanym jastrychu nie powinno się montować podłogi - podkład musi być wygrzany, parkieciarz powinien sprawdzić także, czy jego powierzchnia jest gładka, równa i odpowiednio wytrzymała.
Maksymalna wilgotność jastrychu cementowego wynosi 1,8 proc. w skali CM (zaś przy użyciu barier paroszczelnych - 0,3 proc. w skali CM). Odpowiedni poziom wilgotności wylewki anhydrytowej to także 0,3 proc. w skali CM.

K jak Klej. Jego dobór jest równie istotny co rodzaj podłogi, czy przygotowanie wylewki. Efektem zastosowania nieprawidłowego kleju może być nawet odspojenie się drewna od podłogi.
Kaseton, klepka - te wykonane z drewna warstwowego elementy także można montować na ogrzewaniu.

L jak Lite drewno, które nie jest zalecane do montażu na ogrzewaniu. Materiał ten jest bardziej podatny na "pracę" drewna i wrażliwy na zmiany temperatur od elementów warstwowych..
Wartość oporu cieplnego litego drewna jest  zbyt duża, przez co ogrzewanie staje się nieefektywne i nieekonomiczne.

Ł jak Łazienka, w której często instaluje się ogrzewanie podłogowe. Z uwagi na panującą w tym pomieszczeniu wilgotność i możliwość częstego i długotrwałego kontaktu podłogi z wodą -  należy szczególnie precyzyjnie dobierać gatunki drewna, które mają znaleźć się w łazience.

N jak Nagromadzenie ciepła wywołane np. przez dywany ułożone na podłodze. W rezultacie deski mogą kurczyć się i pękać.

O jak Oporność przewodzenia ciepła (opór cieplny). Pojęciem tym określa się stopień izolacyjności cieplnej materiału w zależności od jego grubości  i współczynnika przewodzenia ciepła. Im wyższa wartość współczynnika oporu przewodzenia ciepła, tym lepszymi właściwościami izolacyjnymi charakteryzuje się materiał. Mówiąc inaczej - im niższy opór cieplny, tym większa ilość ciepła będzie przewodzona przez materiał.
Przypomnijmy, że w myśl normy DIN 4725, na ogrzewaniu można instalować materiały, których wartość oporności przewodzenia ciepła nie przekracza 0,15 m²K/W (metr do kwadratu -Kelwin/ Wat).

P jak Protokół z wygrzewania podkładu - dokument potwierdzający, że jastrych został wygrzany zgodnie z zaleceniami producenta podłogi. Najważniejszą jego częścią jest tabela z instrukcjami rozpisanymi na poszczególne dni. Podpis pod protokołem powinien złożyć kierownik budowy oraz inwestor. Dla niektórych producentów jest on  istotnym elementem gwarancji na podłogę.
Przewodność cieplna (współczynnik przewodzenia ciepła) wyraża właściwości termoizolacyjne materiałów. Im większa jej wartość, tym więcej ciepła przepłynie przez surowiec. Jednostką przewodności cieplnej jest W/mK (Wat na metr-Kelwin).

S jak Skurcz drewna. Przy pomocy współczynnika skurczu można określić odporność drewna na wilgoć. Przedstawia on w procentach średni skurcz materiału przy zmianie jego wilgotności o 1 procent. Im mniejsza jest jego wartość tym lepiej; niski współczynnik skurczu oznacza, że drewno jest bardziej stabilne, a więc "praca" drewna będzie ograniczona

T jak Temperatura: powierzchni jastrychu, użytkowa
Temperatura jastrychu podczas montażu podłogi powinna wahać się między 15 a 18 stopniami Celsjusza. Należy ją utrzymywać przez co najmniej 5 dni od zakończenia instalacji.
Po upływie tego czasu można ją podnosić (o 1 lub 2 stopnie dziennie), aż do uzyskania  pożądanej temperatury.
Maksymalna temperatura kontaktowa  (temperatura  powierzchni jastrychu cementowego mierzona 3 dni po ustawieniu temperatury) jastrychu cementowego wynosi 28 stopni.
Maksymalna temperatura użytkowa mierzona przy posadce nie może przekraczać 28 stopni.
Na początku (na koniec) sezonu grzewczego temperaturę można podnosić (obniżać) o 1 lub 2 stopnie dziennie. (Dane za firmą Chapel Parket Polska).

W jak Wygrzewanie podłoża - niezbędna czynność poprzedzająca montaż drewna na ogrzewaniu. Jej celem jest usunięcie wilgoci z podkładu. Jeśli wylewka nie zostanie wygrzana, nadmiar wilgoci zostałby wchłonięty przez drewno.
Proces trwa około miesiąca i polega na utrzymywaniu określonej temperatury w pomieszczeniu, w którym ma być instalowana podłoga. Przeprowadzenie tej czynności powinno być udokumentowane protokołem. Sama instrukcja wygrzewania, jak i protokół są z reguły dostarczane wraz z deskami. Pamiętajmy, że znacznie łatwiej jest dobrze przygotować posadzkę przed montażem, niż naprawić skutki spowodowane brakiem wygrzania

Wilgotność: jastrychu (patrz J jak Jastrych), pomieszczenia. W pomieszczeniu (niezależnie od zastosowanego systemu grzewczego powinna panować wilgotność na poziomie 45-60 proc).

Wytrzymałość podkładu, jeden z czynników, który powinien zostać zbadany przez fachowca przed montażem podłogi. Parkieciarz powinien zwrócić także uwagę na wilgotność wylewki oraz sprawdzić czy jest równa i pozbawiona pęknięć.

Warstwowa podłoga (warstwowe drewno) - materiał, który nie ma jednolitej budowy, ale składa się z kilku warstw ułożonych w taki sposób, by słoje warstw  były w stosunku do siebie prostopadłe Taka budowa sprawia, że "praca" drewna jest w znacznym stopniu ograniczona. Warstwowy materiał jest bardziej odporny na zmianę wilgotności i temperatur, nie hamuje także w znaczny sposób przepływu ciepła, dlatego jest polecany na ogrzewanie podłogowe.