Salinarium – projekt wyróżniony w międzynarodowym konkursie Innatur 9

Zakończyła się 9. edycja międzynarodowego konkursu Innatur 9 organizowanego przez OPENGAP, którego celem było poszukiwanie innowacyjnych, nowatorskich i współczesnych propozycji związanych z połączeniem architektury ze środowiskiem naturalnym. W konkursie doceniono oryginalny projekt polskich studentów - Aleksandra Blicharskiego, Marcina Osaka i Olgi Gumiennej.

Ideą Innatur 9 było odnalezienie synergii pomiędzy naturą a budynkiem. Koncepcji Salinarium polskiego zespołu przyznano wyróżnienie honorowe. Projekt zachwyca rozmachem i innowacyjną wizją. Autorzy zwrócili uwagę na tymczasowy charakter otaczających nas krajobrazów, które ulegają ciągłym przeobrażeniom bądź degradacji. Zespół skupił się na problemie wysychania Morza Martwego.

Inspiracją dla projektu był proces formowania się kryształów soli w wyniku skraplania słonej wody. Niecodzienny pomysł polskiego zespołu nadał projektowi futurystycznego i unikatowego charakteru. Szczegół na planszach poniżej.

Opis autorski:

Każdego roku poziom wody Morza Martwego spada o jeden metr. Ze względu na szkodliwą działalność człowieka nad rzeką Jordan, ten wyjątkowy krajobraz i rzadkie zjawisko geologiczne bezpowrotnie znikają na naszych oczach. Możemy być ostatnim pokoleniem, które będzie świadkiem jego zanikania. Tym samym, projektowany obiekt ma na celu uwidocznienie i wyeksponowanie procesu dematerializacji Morza Martwego, a jednocześnie ujawnienie tego, co niemożliwe jest do zaobserwowania gołym okiem. W tym miejscu, obiekt architektoniczny stara się więc uchwycić przemijalność krajobrazu Morza Martwego i przyczynić to poszerzenia świadomości odwiedzających na temat szkodliwości działań człowieka w kontekście środowiska naturalnego.

Wraz z procesem wieloletniego wyparowywania Morza Martwego, zewnętrzna struktura obserwatorium zostanie pokryta kryształami soli. Wkrótce budynek może pozostać jedynym dowodem istniejącego niegdyś krajobrazu. Do roku 2050 większość terytorium Morza Martwego zniknie bezpowrotnie, pozostawiając jedynie strukturę soli na elewacji budynku. Analogicznie, budynek staje się wskaźnikiem zanikającego morza, a tym samym sól staje się wyznacznikiem poprzedniego poziomu wody. Budynek będzie dowodem tymczasowości otaczającego nas krajobrazu oraz wrażliwości przyrody na działalność człowieka.

Wizyta w obiekcie rozpoczyna się z poziomu linii brzegowej. Wejście, wyryte w podłożu, pozwala zachować nienaruszoną linię widokową krajobrazu. Docierając do najniżej położonego piętra budynku podwodnym tunelem i przemieszczając się ponad powierzchnię wody, użytkownik znajduje się po wewnętrznej stronie struktury solnej. Docierając do szczytu konstrukcji, można zaobserwować kurczącą się linię brzegową martwego morza i pustynny krajobraz zbliżający się do budynku.

Forma budynku nawiązuje bezpośrednio do procesu powstawania kryształów soli. Obserwując, że każdy kryształ jest zorganizowaną grupą cząsteczek soli i każda z nich uzyska ten samą formę w procesie kształtowania, kompozycja i konstrukcja budynku oparte zostały na podobnej zasadzie. Ten sam moduł, powielany wertykalnie pod różnymi kątami, tworzy obiekt projektowany według reguł tworzenia się kryształów soli. Efemeryczna, trójwymiarowa siatka wypełniająca przestrzenie między modułami jest jednocześnie medium dla formowania kryształów soli, co oznacza, że struktura ta działa jak rusztowanie dla powstających form solnych. W projektowanym obiekcie sól pokrywa zatem nie tylko ściany, ale całe ścieżki, schody i sufity.