Stara Kopalnia zrewitalizowana według projektu Nizio Design International

Otwarciem obiektu dla zwiedzających zakończył się pierwszy etap rewitalizacji kompleksu Starej Kopalni w Wałbrzychu. Za projekt rewitalizacji i przekształcenia przestrzeni dawnej kopalni węgla kamiennego w nowoczesne centrum nauki i sztuki odpowiada pracownia architektoniczna Nizio Design International.


Budowlany etap inwestycji sfinalizowany został w listopadzie 2014 r. Do dyspozycji zwiedzających oddano wówczas część z kilkunastu pokopalnianych obiektów wchodzących w skład historycznego kompleksu KWK Julia. Goście odwiedzający Centrum Nauki i Sztuki Stara Kopalnia mogą już oglądać zrewitalizowane budynki nr 1, 3, 5, 6 i 17.


Budynek nr 1 (mieściła się w nim m.in. dawna Łaźnia Łańcuszkowa) przeznaczony został na działalność Wałbrzyskiego Ośrodka Kultury oraz Zespołu Pieśni i Tańca Wałbrzych. W obiekcie znalazły się przestrzenie, gdzie będą organizowane spektakle teatralne, koncerty. Budynek mieści nowoczesną salę taneczna WOK, zespół przebieralni, pokoje dla instruktorów, sale do ćwiczeń wokalnych i pomieszczenia reżyserskie. Na ostatnim piętrze ulokowana jest pierwsza część projektowanej przez NDI ekspozycji – przestrzennej instalacji obrazującej górniczy szlak turystyczny. Wyjątkowe spektakle świetlne odbywać się będą w specjalnie zaaranżowanej przestrzeni szatni łańcuszkowej. W hali dawnej kuźni (budynek nr 3) będzie można oglądać specjalnie zaprojektowaną dla tego obiektu ekspozycję zabytkowych maszyn górniczych. Używanym niegdyś przy wydobyciu węgla maszynom – tokarkom, frezarkom i innym elementom wyposażenia dawnych warsztatów towarzyszą nowoczesne multimedialne ekrany i ekspozytory oraz oświetlenie ekspozycyjne stanowiące oprawę dla opowieści o wydobywaniu węgla i górniczej historii miasta. Pracownia Mirosława Nizio odpowiadała za projekt i realizację wnętrz ekspozycyjnych obiektów.


Budynek nr 5, czyli dawna siedziba Starej kotłowni, przekształcona została w Centrum Wystaw Czasowych. Poprzemysłowy budynek, wyczyszczony z zastanego w nim wyposażenia stał się przestrzenią, która posłuży do organizowania wielkogabarytowych wystaw czasowych, sztuki współczesnej i multimediów.


Zwiedzający Centrum Nauki i Sztuki Stara Kopalnia mogą już podziwiać zrewitalizowany obiekt dawnej Wieży Chłodniczej, który obok dwóch szybów stanowi najwyższy punkt widokowo-świetlny kompleksu. 25-metrowa przeszklona struktura, wypełniona zostanie zielonymi zwojami roślinnymi pnącymi się na sam szczyt ekologicznej wieży. Otulające konstrukcję szkło nocą zyskuje wyjątkową oprawę w postaci zaprojektowanego przez NDI oświetlenia. Wnętrze Wieży Ekologii zostało zaplanowane jako przestrzeń ekspozycyjna. Prezentowane tu będą zagadnienia związane z wodą i ekologią, np. wystawy dotyczące gospodarki wodnej regionu, źródeł wód pitnych i leczniczych w rejonie Wałbrzycha, współczesnych problemów związanych z globalnym ociepleniem itp.


W budynku nr 2 wykonano prace w zakresie renowacji elewacji, zaś budynki 4 (otwarte 13 lutego Centrum Ceramiki Unikatowej), 7-9, 8 i 11 zostały przebudowane. Obecnie trwają w nich prace nad wykończeniem i wyposażeniem wnętrz.


Na teren obiektu prowadzi zwiedzających specjalny korytarz-instalacja. Jego ażurowa konstrukcja jest efektownym elementem architektonicznym, który w intrygujący i nowoczesny sposób nawiązuje do górniczej spuścizny miejsca. Korytarz wykonany jest z ocynkowanej stali. Jego konstrukcja posłuży również jako przestrzeń do czasowych wystaw tematycznych. Korzystając z niego goście mogą przejść do dawnego budynku sztygarówki. Obiekt, który był pierwotnie przeznaczony do rozbiórki zyskał dziś nowatorki kształt. W całości pokryty jest specjalnie zaprojektowaną ażurową siatką wykonaną z cynkowo-tytanowej stali. Okładzina ta okala budynek i wystaje ponad linię jego dachu. Tak zaaranżowany budynek jest siedzibą „Welcome Center”, gdzie można kupić bilet wstępu na teren Starej Kopalni, ale też napić się kawy i zasięgnąć informacji o turystycznej ofercie Aglomeracji Wałbrzyskiej.


Plan zagospodarowania terenu Starej Kopalni zakłada również stworzenie atrakcyjnych miejsc rekreacyjnych dla całej rodziny na terenie dawnej hałdy. Przestrzenie te zostaną zrealizowane w kolejnych etapach inwestycji. Zrewitalizowana przestrzeń będzie składać się z terenów zielonych wraz parkiem rozrywki dla najmłodszych. Cały park wypełni labirynt korytarzy złożonych z obiektów w kształcie potężnych rur, stworzony specjalnie na potrzeby edukacyjnych zabaw. Pojawią się tu także inne urządzenia zaprojektowane z myślą o dobrej rozrywce i bezpieczeństwie: huśtawki na łańcuchach zawieszonych na prostych drewnianych konstrukcjach, zjeżdżalnie, drewniane drabinki, na których umieszczone są m.in. siatki i sznury do wspinaczki.  


Stara Kopalnia – Centrum Nauki i Sztuki to placówka multidyscyplinarna. Zlokalizowana jest na terenie jednego z najstarszych i najlepiej zachowanych kompleksów poprzemysłowych w regionie Dolnego Śląska. Łącznie liczy ona 4 hektary powierzchni i obejmuje swym zasięgiem pokopalnianych budynków. Każdy z rewitalizowanych budynków zyska unikatowy kształt, nowe przeznaczenie i funkcje. Projekty wnętrz ekspozycyjnych oraz projekty przebudowy budynków 2 i 15 przygotowała pracownia Mirosława Nizio, architekta odpowiadającego m.in. za projekt i wykonanie wystawy głównej Muzeum Historii Żydów Polskich w Warszawie czy rewitalizację „Świętokrzyskiego Sztetla” – dawnej synagogi w Chmielniku.


Docelowo na terenie kompleksu znajdą się obok niekomercyjnych obiektów o charakterze muzealnym, dedykowanych stałym i czasowym ekspozycjom, sali edukacyjnych i warsztatowych, także budynki, gdzie prowadzona będzie działalność komercyjna, np. restauracja stylizowana na górniczą kantynę. W Starej Kopalni przestrzenie do działalności ma m.in. Centrum Ceramiki. Powstanie tu też Muzeum Przyszłości, Muzeum Węgla i Górnictwa oraz Muzeum Geologii. Oprócz nowoczesnych elementów architektonicznych i ekspozycji multimedialnych na terenie oglądać będzie można zrewitalizowane wyposażenie dawnej kopalni: silniki, pompy, wentylatory, czy poddane modernizacji elementy podziemnego transportu. Inwestycja, podobnie jak inne tego rodzaju obiekty rewitalizowane na postindustrialnych terenach Europy, służyć ma ożywieniu kulturalnego i społecznego życia Wałbrzycha i całego regionu.





W projekcie budowlano-wykonawczym założeń architektonicznych rewitalizacji uczestniczyła również firma architektoniczna WPA Wilisowski z Wrocławia oraz biuro Pas Projekt.

Strona projektu: nizio.com.pl