Zasady wprowadzania do obrotu i stosowania systemu podkonstrukcji do montażu elewacji wentylowanej

Poza obowiązkowymi kryteriami, jakie powinny spełniać elementy służące do montażu okładzin elewacyjnych do ściany budynku (podkonstrukcje pod okładziny), tj. nośność, termika i spełnienie wymogów przepisów przeciwpożarowych, konieczne jest posiadanie dokumentacji dopuszczającej te elementy, jako wyroby budowlane, do stosowania i obrotu, zgodnie z wymogami prawa.

   

Wykonawca elewacji wentylowanej budynku powinien zastosować do montażu okładzin podkonstrukcję posiadającą dokumenty potwierdzające jej cechy funkcyjno-użytkowe, tj. Aprobatę Techniczną, Krajową Ocenę Techniczną, bądź Europejską Ocenę Techniczną i tym samym dopuszczającą ją, jako wyrób budowlany, do stosowania w budownictwie i do powszechnego obrotu.
   
Elewacja wentylowana, jako komplet komponentów, może zostać wprowadzona do stosowania w budownictwie na podstawie jednostkowego dopuszczenia obiektowego, jednak poszczególne jej elementy (kołki, podkonstrukcja, wełna, okładziny) są produkowane seryjnie, dlatego ich cechy funkcyjno-użytkowe muszą być określone i zadeklarowane w oparciu o przeprowadzone badania, a następnie opisane w odrębnym, obowiązującym dla wszystkich zastosowań dokumencie, wspomnianym powyżej.


   
Po pierwsze wykonawca elewacji zobowiązany jest przestrzegać powyższych zasad. Po drugie rolą architekta / projektanta jest potwierdzenie zgodności zaproponowanych rozwiązań z prawem budowlanym podpisem złożonym na dokumentacji jednostkowego dopuszczenia obiektowego.  
   
W przypadku podkonstrukcji do elewacji wentylowanych, zakres badań określają „Europejskie Wytyczne do tworzenia Aprobat Technicznych ETAG034 - cz. 2”.
   
Niniejsze wymogi opisuje również Instytut Techniki Budowlanej w opracowaniu pt. „Warunki Techniczne Wykonania i Odbioru Robót Budowlanych” - część B - Roboty Wykończeniowe; Zeszyt 14 - Elewacje Wentylowane.
   
Natomiast stanowisko Głównego Urzędu Nadzoru Budowlanego w sprawie jednostkowego zastosowania wyrobu budowlanego w obiekcie budowlanym, opublikowano na oficjalnej stronie tej instytucji - www.gunb.gov.pl.


  
Z zamieszczonych tam wyjaśnień dotyczących przepisów o wyrobach budowlanych („Wprowadzenie wyrobu budowlanego do obrotu”) wynika, że: „(….) Z określenia "wyrób przeznaczony do jednostkowego zastosowania" wynika, że nie jest to wyrób seryjnie produkowany z przeznaczeniem do powszechnego stosowania. Wyrób przeznaczony do jednostkowego zastosowania nie może stanowić przedmiotu swobodnego obrotu handlowego, to znaczy, że wyrób taki nie może być odstąpiony, sprzedany bądź przekazany w celu zastosowania w innym obiekcie budowlanym.”
   
Obecnie, na polskim rynku budowlanym, notorycznie spotyka się przypadki wprowadzania do obrotu i użytku elementów podkonstrukcji do montażu elewacji wentylowanej, których cech nie określono w stosownym dokumencie (Aprobata Techniczna, Krajowa Ocena Techniczna).
  
Zastosowanie tego typu wyrobów, bez odpowiedniej dokumentacji, jest niezgodne z obowiązującymi przepisami, które zostały opisane przez GUNB, ponieważ wyroby te są  powtarzalne, produkowane seryjnie i wprowadzane do obrotu w obiektach budowlanych o różnej charakterystyce.
 
Ponadto, niejednokrotnie, wspomniane powyżej elementy są oferowane szerokiemu gronu odbiorców, na podstawie powszechnie dostępnych katalogów, czy innych materiałów reklamowo-marketingowych, co zaprzecza ich jednostkowości.
   
Dodatkowo należy podkreślić, że podkonstrukcja do montażu elewacji wentylowanych podlega systemowi oceny zgodności „2+”, tj. wymaga wprowadzenia zakładowej kontroli jakości produkcji, która dodatkowo jest nadzorowana przez jednostkę posiadającą odpowiednią akredytację nadaną przez Polskie Centrum Akcredytacji (PCA). Takim podmiotem posiadającym odpowiednią akredytację mogącym nadzorować zakładową kontrolę produkcji jest m.in. Instytut Techniki Budowlanej w Warszawie.
   
Na dowód powyższej tezy warto przytoczyć cytat z KRAJOWEJ OCENY TECHNICZNEJ ITB-KOT-2017/0097 wydanie 1: "Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia 17 listopada 2016r.  w sprawie sposobu deklarowania właściwości użytkowych wyrobów budowlanych oraz sposobu znakowania ich znakiem budowlanym (Dz. U. z 2016 r., poz. 1966) ma zastosowanie system 2+ oceny i weryfikacji stałości właściwości użytkowych."
   
W związku z powyższym należy zadać sobie pytanie, czy służby nadzoru budowlanego / inwestorskiego dopuściłyby do wbudowania w obiekcie budowlanym wyrobów (podkostrucji do montażu elewacji wentylowanych) formalnie podlagających systemowi oceny zgodności „2+”, pochodzących od producentów nie posiadających zakładowej kontroli jakości, nadzorowanej przez jednostkę posiadającą akredytację PCA?
   
Producent takich wyrobów jest zobowiązany przedłożyć Krajową Deklarację Właściwości Użytkowych, a do tego niezbędne jest określenie dokumentu, z jakim deklarowana jest zgodność (Krajowa Ocena Techniczna, Aprobata Techniczna) oraz posiadanie wspomnianej już wcześniej certyfikowanej zakładowej kontroli produkcji.
  
W przypadku, gdy wykonawca nie zadeklaruje i nie wykaże w należyty sposób cech funkcyjno-użytkowych wyrobu budowlanego uzyskanego od danego producenta, zgodnie z prawem budowlanym, faktycznie wprowadzi do obrotu i stosowania produkt nie posiadający znamion wyrobu budowlanego.